โรเบลีย ชื่อของตัวร้ายที่มักปรากฏในนิยายโรแมนติกแฟนตาซี

สวัสดีครับ! วันนี้ผมมีดอกไม้ชนิดใหม่มาแนะนำครับ ทุกคนรู้จักดอกโลเบเลียหรือเปล่าครับ? โลเบเลีย (lobelia) ในความหมายของพจนานุกรมหมายถึงไม้ดอกเล็กๆ ที่มีดอกสีฟ้า แดง และขาวครับ ตามชื่อเลยคือดอกไม้สีม่วงอมฟ้าใช่ไหมครับ? ในประเทศไทยก็คงเคยเห็นดอกไม้นี้ที่ไหนสักแห่งใช่ไหมครับ? มาทำความรู้จักกับโลเบเลียที่ดูคุ้นตากันเถอะครับ

ทุกคนรู้ไหมครับว่าดอกโลเบเลียมีความหมายว่าอะไร? ความไม่ไว้วางใจ ความประณีต ความแค้น ความชั่วร้าย การเริ่มต้นของวิกฤต นี่เองครับ น่าเสียดายที่ดอกไม้ที่สวยงามขนาดนี้กลับมีความหมายที่ไม่ดีเลยนะครับ

มีทฤษฎีว่าสาเหตุมาจากธรรมเนียมในยุควิกตอเรียที่สุภาพสตรีในสังคมชั้นสูงใช้ดอกไม้นี้ประดับพวงมาลัยส่งให้กับคนที่ตนดูถูกโดยไม่เปิดเผยครับ วัฒนธรรมของชนชั้นสูงในสมัยนั้นช่างน่าสนใจจริงๆ นะครับ ส่งดอกไม้ให้คนที่ดูถูกนี่มันแปลกใหม่จริงๆ

เนื่องจากมีความหมายที่ไม่ดีเท่าไหร่ ในผลงานสร้างสรรค์ทางวัฒนธรรมจึงมักจะใส่ชื่อนี้ให้กับตัวละครที่มีนิสัยไม่ดีครับ เช่น ในภาพยนตร์เรื่อง <เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์> ที่ทุกคนรู้จักกันดีนั้น ชื่อของญาติที่ไม่ถูกกันของบิลโบคือ โลเบเลีย แบ็กเก็ต (Lobelia Sackville-Baggins) ครับ นอกจากนี้ยังเป็นชื่อที่มักปรากฏในนิยายแฟนตาซีในฐานะตัวร้ายอีกด้วย

นอกจากนี้ ดอกไม้นี้ยังเป็นดอกไม้ประจำวันเกิดของวันที่ 30 ตุลาคมอีกด้วยครับ สำหรับใครที่เกิดวันที่ 30 ตุลาคม ลองนึกถึงดอกโลเบเลียดูนะครับ

โลเบเลียเป็นไม้ล้มลุกในวงศ์เข็มขาวและสกุลคามปานูลา (Campanula) มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกาใต้ ในที่นั้นเป็นไม้หลายปีครับ ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Lobelia erinus ดอกมีสีขาว ฟ้า ม่วง ชมพู ฯลฯ สูง 15-20 ซม. ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกัน ไม่มีก้านใบ รูปไข่กลับหรือรูปช้อน ขอบใบจักเล็กน้อย

พบได้ทั่วโลก แต่ส่วนใหญ่พบในเขตร้อนถึงเขตอบอุ่น และบางชนิดพบในเขตอบอุ่นที่มีอุณหภูมิต่ำกว่า หากปลูกในฤดูใบไม้ร่วงจะออกดอกในเดือนเมษายน และหากปลูกในเดือนมีนาคมจะออกดอกในเดือนมิถุนายน-กรกฎาคมครับ

พืชชนิดนี้มีสารอัลคาลอยด์โลเบลิน (lobeline) ซึ่งมีฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง จึงใช้เป็นยาแก้โรคหอบหืด ไอกรน และโรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง แต่เนื่องจากโลเบลินเป็นอัลคาลอยด์ จึงมีพิษด้วยนะครับ

ขอเล่าเรื่องสนุกๆ เพิ่มเติมนะครับ โลเบเลียอินฟลาตา (L. inflata) ก็เรียกว่าโลเบเลียเช่นกันครับ โลเบเลียอินฟลาตาเรียกอีกอย่างว่ายาสูบอินเดียน (Indian tobacco) มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาเหนือ สูง 1 เมตร ใบรูปไข่ ขอบใบหยักคล้ายฟันเลื่อย ดอกมีลักษณะคล้ายใบ เรียงเป็นช่อแบบช่อเชิงลด มีลักษณะคล้ายกับโลเบเลียใช่ไหมครับ

ผลมีรูปไข่ ในอดีตชาวอินเดียนอเมริกันใช้พืชทั้งต้นเป็นยาเมื่อผลสุกเต็มที่ แต่ปัจจุบันรู้จักกันในนามของพืชมีพิษครับ มีอัลคาลอยด์ 0.4% และใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตโลเบลินไฮโดรคลอไรด์ ซึ่งเป็นพืชที่มีประโยชน์ครับ

โลเบเลียสามารถนำมาสกัดเป็นน้ำหอมได้เนื่องจากมีกลิ่นหอมครับ วันนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับโลเบเลียกันแล้วนะครับ เป็นอย่างไรบ้างครับ? คิดว่าทุกคนคงรู้จักโลเบเลียมากขึ้นแล้วใช่ไหมครับ? คราวหน้าเวลาเดินผ่านไปเจอโลเบเลีย ลองนึกถึงบทความนี้ดูนะครับ สำหรับวันนี้ขอจบการนำเสนอเพียงเท่านี้ ขอบคุณครับ~